0-6 YAŞ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

0-6 YAŞ ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ

2-3 YAŞ ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Sosyal Gelişim

• İlişkilerde sosyal karşılıklılık ve gülümseme gözlenir.
• Taklit edebilirler.
• Çevresini gözlemler.
• Ebeveynlerinin yokluğuna kayıtsız kalamazlar.
• Akranları ile oyun oynayabilirler.
• Tek başlarına oyun oynama süreleri kısadır.
• Çevreye olan ilgileri artmıştır ve meraklarını belli ederler.
• Kişilere özgü ilişki kurarlar.
• Bağımsız davranmayı isterler.
• Rol yaparak, bir temalı da olsa hayali oyun oynayabilirler, oyunlarında bir duygu veya düşünceyi yansıtabilirler.
• Hayali bir şeyi yermiş ya da içermiş gibi yapabilirler.
• İlgi ve zevklerini paylaşmaya başlarlar.
• Anne ya da babalarıyla iş birliği yapabilirler.
• Basit istekleri anlayıp yerine getirebilirler.
• Hatırlatıldığında ‘’Teşekkür ederim’’ ve ‘’Hoşça kal’’ derler.
• Kendiliğinden elleri ile ‘’by by’’ yapabilirler.
• Zihin kuramı gelişmeye başlamaktadır.
• Başkalarının duygu ve düşüncelerini anlayabilirler.
• Vücut dilini anlama ve kullanmayı deneyimlerler.
• Parmaklarıyla işaret ederler.

Motor Beceriler

• Genellikle aşırı hareketlidirler.
• Yardımsız soyunabilir ve yardımla giyinebilirler.
• Kaşık-çatal kullanabilirler.
• El, yüz yıkayabilirler.
• En az 5-6 küpten kule yapabilirler.
• Konsantrasyon süreleri sınırlıdır ancak eşyalara olan ilgileri uzun süreli olabilir.

Dil Gelişimi ve İletişim

• Sözel ifadeleri anladığını tamam diyerek gösterebilirler.
• Sevmek, kızmak, üzülmek gibi duygularıyla ilgili ifadeleri anlayabilirler, anladığını gösterirler.
• 3-4 sözcüklü cümleler kurabilirler.
• Çoğullu, özneli cümleler kurabilirler.
• Birçok nesne adını ve kavramı bilirler.
• Bir iki şarkıyı sözlü ve hareketli olarak söyleyebilirler.
• Sözel iletişimi artar.
• İlgi alanları artmıştır.

Bilişsel Gelişim

• Vücut kısımlarından 1-2 sini gösterip adlandırabilir.
• 3-5 parçalı şeklin parça bütün ilişkisini kavrayabilirler.
• Kitap okunmasını ister ve dikkatlerini sürdürebilirler.
• “Hayır” kelimesini anlar ve kullanırlar.
• Bu ne, bu kim, nerede sorularını sorabilirler.
• Basit kavramları anlayıp, ona göre davranabilirler.

4-5 YAŞ ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Dil Gelişimi ve İletişim

• Düzenli ve anlaşılabilir tümceleriyle iletişimi artar.
• Kişisel ve sosyal alanda zenginleşir.
• 4-6 sözcüklü tümceler kurabilir.
• Nasıl, niçin, neden sorularıyla olayları anlamaya çalışır.
• Söylemek istediğini öncesinde zihninde tasarlar, düşünür.
• Okunulan veya anlatılan öyküleri daha uzun süre keyifle dinler, kendisi de öykü anlatır ve ekler yapar.
• Gelecek zamanlı ifadeler kullanır.
• İnatçıdırlar. 
• ‘’Ben, biz’’ sözcükleri artmış, söz dinleme ve ikna edilebilme özellikleri gözlenmeye başlamıştır.
• Hayal güçleri çok canlı ve yaratıcılıkları dikkat çeker hale gelmiştir.
• Tepkileri heyecanlı ve abartılı hale gelmiştir.
• Hayali şeyleri gerçek zanneder, korkarlar, gerçeği ayırt etmekte zorlanırlar.
• Detaylara yönelik soruları, kendilerini tanımaları gelişir.
• Erkek ya da kız kimliğini geliştirmeye çalışırlar.
• Bir ebeveyne benzerken diğerinin ilgisini çekmeye çalışırlar.
• Vicdan gelişimine ilişkin davranışlar gözlenir.

İnce ve Kaba Motor Gelişimi, Hareketleri

• Tırmanma, kaydıraktan kayma, sallanma gibi becerilerde ustalaşmıştır.
• Hareketlerini müziğin ritmine uydurur.
• Tek ayak üzerinde durma sıçrama ve ayak değiştirme becerilerini kazanır.
• İleri doğru tek ayağı ile sıçrayabilir.
• Boncuk dizme, iğne iplik kullanarak etkinlik yapma gibi işlerde ustalaşır, makas kullanır.
• Kalemi, fırçayı düzenli ve doğru biçimde kullanır.
• Ev ve insan resmi çizme, şekil kopyalama becerisi gelişir.
• Şekli taşırmadan boyamaya çalışır.
• Ellerini ustalıkla kullanır.
• Öz bakımını yerine getirir.

Sosyal Beceri, İlişkiler ve Oyunlar

• Çevresine karşı ilgili ve sıcak ve sevecendir.
• Uyum becerileri ve kontrol gelişir.
• Paylaşma artar, duygu ve düşünceler de paylaşılır.
• Oyunları grup katılımlı, zengin temalı, kurallı ve uygun davranımlı hale gelir.
• Küçüklere özen gösterir, yeni ortamlar da mutlu olur.
• Daha kontrollü, mantıklı ve duyarlıdır.
• İş birliği gelişir.
• Sabırlı ve ikna edilebilirlerdir.

Bilişsel Gelişim, Anlama ve Uygulama

• İsmini, soyadını, yaşını, ev adresini bilir.
• Soyut sözcüklerle uğraşır.
• Saat kavramı gelişir, zamanla ilişkiyi kavrar.
• Gülmece anlayışı fark edilir.
• Yardımseverlik gelişir.
• Evcilik vb. benzeri dramatik oyunlar zengin temalı ve gerçeğe yakındır.
• Oyuncu rolünü anlar ve rol alır, şaka, fıkra, bilmece ve tekerlemelerden zevk alır.
• Başkalarını anlamaya ve yardıma çalışır.
• Arkadaş seçer, aklı başında bir bağımsızlık sergiler.
• Düzenli ve temiz olması gerektiğini kavrayabilir.

4-5 YAŞ ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

Sosyal Gelişim ve İletişim

• Kendi arkadaşlarını kendisi seçebilmesine rağmen yönlendirilmeye açıktırlar.
• Yapamadıkları için yardım isterler.
• Yardım isteyip önemsenmedikleri veya reddedildiklerinde bir dahaki yardım isteme davranışında farklı kişilere yönelebilir.
• Hata yaptıklarında özür dileyebilirler.
• Arkadaşları ile oyun oynarken iş birliği yapabilirler.
• Başkalarının eşyalarını kullanabilmek için izin isterler.
• Toplum içerisinde sosyal olarak beklenilen davranışları gösterirler.
• Yaşadığı kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duyguları anlatabilirler.
• Arkadaşlarına oyunun kurallarını anlatabilirler.
• Arkadaşlarına yardım etmekten hoşlanırlar.
• Basit şakalar yapabilirler.
• Günlük deneyimlerini anlatabilirler.
• Kendilerine ait bir giyinme zevkleri vardır.

• Duruma veya hava şartlarına göre kıyafet seçebilirler.
• Kendileri için amaçlar belirleyip bu amaçlar doğrultusunda etkinliklerini sürdürebilirler.
• Sosyal kuralların nedenlerini anlayabilirler.
• Yapılması istenilen şeylerin nedenleri açıklanmasını beklerler.
• Küçük çocukları ve hayvanları çok severler.
• Yetişkin kıyafetleri giymekten hoşlanırlar.
• Yemek sohbetlerine katılmaktan keyif alırlar.
• Sorumluluk alır ve sorumluluklarını yerine getirirler.

Bilişsel Gelişim

• Az-çok gibi zıt kavramların anlamını bilebilir.
• Ev veya okul adresini söyleyebilir.
• Telefon numarasını bilebilmektedirler.
• Kendisinden daha büyük yaşlardaki çocukların liderliğini yaptığı grup oyunlarındaki kurallara uyarlar.
• Bir problemleri olduğunda kendi başlarına çözmeye çalışırlar.
• Doğum gününü gün ve ay olarak söyleyebilir.
• Tahmin etme ve olayların sonrasında olacak sonuçlara ilişkin çıkarımlarda bulunabilirler.
• Dün ve yarın gibi zamansal kavramların anlamını bilirler.
• Yeni veya bilmedikleri kelimelerin anlamlarını sorarlar.
• Kendi sağını veya solunu söyleyebilir.
• Nesneleri genişlik veya uzunluk özelliklerine göre sınıflandırabilir.
• Sıra ile haftanın günlerini söyleyebilir.
• Basit labirentleri tamamlayabilir.
• 20 nesneyi sayabilir ve kaç tane olduğunu söyleyebilir.
• Kukla oynatabilir.
• Kendisi taklit ederek hikayelerin bir kısmını canlandırabilir.
• Bazı paraları isimlendirebilir.
• Nesnelerin renklerini söyleyebilir.
• Ana ve ara renkleri ayırt edebilir (renk karışımı yaparak).
• 1’den 100’e kadar sayabilir. (Ara ara yardım isteyebilir.)
• Baştaki, ortadaki, sondaki pozisyonları isimlendirebilir.
• Resimlerin eksik parçalarını söyleyebilir ve tamamlayabilir.
• Günlük programların başlangıç ve bitiş zamanlarını anlaabilirler.

Motor ve Hareket Gelişimi

• Kalemtıraş kullanabilir.
• Kıyafetlerindeki veya ayakkabılarındaki tokaları çözüp bağlayabilirler.
• Kendi başlarına giyinebilirler.
• Tuvaletteki kişisel temizliklerini kendi başlarına yapabilir ve sifona basabilirler.
• Saçlarını tarayabilirler.
• Kıyafetlerini katlayabilirler.
• Çekiçle çivi kullanabilirler.
• Elbiselerini ıslatmadan ellerini ve yüzünü yıkayıp kurulayabilirler.
• Karşıdan karşıya geçerken emniyetli bir şekilde geçebilirler.
• Trafik kurallarını anlayıp uygulayabilirler.
• Sofraların hazırlanmasında aile bireylerine yardım edebilirler.
• Sofra kurallarına uygun çatal, bıçak ve kaşık kullanarak yemek yiyebilirler.
• Tek ayak üzerinde sıçrayabilirler.
• Ev, insan, ağaç gibi basit ve tanıdık gelen resimleri çizebilirler.
• Makas kullanabilirler.
• Büyük harfleri isimlendirebilirler.
• İsimlerini yazabilirler.
• Sıçrayabilirler.
• Denge tahtasında ileri, geri ve yanlara desteksiz yürüyebilirler.
• Elleri ile topa yön vererek sıçratabilirler.
• Sınırları taşırmadan boyama yapabilirler.
• Daha mantıklı, kontrollü ve bağımsız hareket edebilirler.